Traumaslachtoffers

Alle disciplines die met overledenen werken krijgen vroeg of laat, sommige met regelmaat, te maken met traumaslachtoffers. Dit brengt, naast de reguliere gevaren van besmettingsgevaar, nog een andere zeer gevaarlijke vorm van besmettingsgevaar met zich mee, namelijk snij–, steek– (prik-) en spatgevaar.

Trauma ontstaat door geweld van buitenaf. Dit kan iemand zichzelf aandoen (suïcide / zelfmoord), door een ongeval, maar kan ook ontstaan door toedoen van derden (ongeval / moord).

In veel gevallen is er sprake van zowel (grote) uitwendige als inwendige schade. Het kan ook voorkomen dat de overledene uitwendig geheel gaaf is. Houd er rekening mee dat het inwendige ernstig beschadigd kan zijn.

Het is van groot belang dat bij traumaslachtoffers rekening wordt gehouden met de beschadiging van botten.

Botbreuken hebben enkele zeer nare eigenschappen.

• Botbreuken zitten vaak inwendig (je kunt ze dus niet zien).
• Bij verplaatsing van de overledene bewegen de botten.
• Botten kunnen bij druk (beetpakken) en verplaatsing door de huid heen komen.
• Botfragmenten zijn zeer scherp.
• Bot kan splinteren.
• Aan bot zitten resten van de overledene en in sommige gevallen straatvuil.

Het risico om verwondingen op te lopen door botfragmenten is zeer groot!!!

Gewoonlijk zijn verschillende disciplines aanwezig op de locatie waar een traumaoverledene zich bevindt. Verschillende disciplines verrichten werkzaamheden aan de overledene. In sommige situaties wordt verwacht dat de werkzaamheden snel uitgevoerd worden. Veelal door omgevingsfactoren, omdat de weg bijvoorbeeld weer vrij moet.

Advies

• Waarschuw alle disciplines, inclusief collega’s, voor het gevaar van verwonding en de daarmee samengaande besmettingsgevaar.
• Werk niet haastig, maar met beleid.
• Pak nooit de overledene in één keer vast.
• Plaats uw handen op de overledene en oefen zacht druk uit.
• Voelt u alleen weke delen, dan kunt u daar de overledene vastpakken om te tillen of te draaien.
• Maak zo min mogelijk contact met de overledene.
• Til, in geval mogelijk, de overledene aan riem en / of de kleding.
• Houd het tilcontact zo kort mogelijk (plaats de brancard dichtbij).
• Als verschillende mensen de overledene helpen verplaatsen, wees duidelijk, maak afspraken en stel vragen. (Heb jij de overledene goed vast? Of: Ik kan de overledene hier beetpakken, en jij?)
• Plaats bij het draaien en verplaatsen van een overledene uw handen ver van bekende botbreuken vandaan.

Wat is het gevaar van besmetting door botfragmenten?

• Bot maakt heel lelijke snijwonden.
• Bot bevat altijd micro–organismen.
• Deze micro–organismen zorgen voor grote en moeilijk behandelbare ontstekingen. Daarnaast weet men nooit of de overledene aan een besmettelijke aandoening leed.

Spatgevaar

Als er sprake is van losse of verspreide lichaamsdelen, dan zijn deze door lichaamsvocht en mogelijke externe factoren, zoals regen, glad. Door de lichaamsdelen te verplaatsen of neer te leggen (bijvoorbeeld in een body–bag) bestaat het gevaar dat het vocht opspat. Een groot risico is dat in opspattende delen en vocht micro–organismen aanwezig zijn. Opspattende deeltjes die in de ogen of de mond komen dient u zo snel mogelijk te verwijderen. Deze vorm van contact moet beschouwd worden als prik– / snij- / spataccident, omdat de mogelijkheid bestaat dat via het oog of slijmvlies micro–organismen uw lichaam binnendringen.
Opspattende delen die in kleding terechtkomen, moeten zo spoedig mogelijk verwijderd worden. De besmette kleding dient gereinigd te worden.

Advies is om bij dergelijke omstandigheden gebruik te maken van een veiligheidsbril.

Intramuraal

Bij intramurale patiënten dient men er rekening mee te houden dat in geval van opgelopen botbreuken door lichamelijke trauma voor overlijden, zoals een polsbreuk of een collumfractuur, tijdens zorg voor de overledene gevaar bestaat op snij– en prik- / steekaccidenten!

Wat te doen in geval van een besmetting?

Hoe klein of groot de wond / opspatting ook is, stel u zelf altijd onder behandeling van een arts. Indien mogelijk, ga zo snel mogelijk naar de spoedeisende hulp van een ziekenhuis.

Als uw werkgever beschikt over een “prik–, snij-, spataccident protocol” dient u deze te volgen!

Zie voor meer informatie het item “Prik-, snij-, spataccident” in dit protocol.

---