Auteur: Marc Wiegman
Deelprotocollen

Handelwijzen en productinformatie

Sluiten mond overledene

Voor het sluiten van de mond bestaan verschillende technieken. Deze technieken zijn:

Niet invasieve mondsluittechnieken

Invasieve mondsluittechnieken

Bij gebruik van de benoemde producten dient u de bijgeleverde gebruiksaanwijzing door te lezen en benoemde veiligheidsinstructies in acht te nemen!

Niet invasieve mondsluittechnieken

Handdoek

Na overlijden zijn verschijnselen van rigor mortis (onderdeel van het ontbindingsproces) spoedig in de kaak aanwezig.
Het is van belang de mond te sluiten voor intreden van de rigor mortis. Het sluiten van de mond op een later moment kan een moeizame handeling zijn waarbij de mogelijkheid bestaat dat tijdens opbaring de overledene een “verkrampt gelaat” heeft.

Om de mond te sluiten kan gebruik worden gemaakt van een handdoek.

    Handdoekrol

    U maakt van de handdoek een rol en plaatst deze onder de kin zodat de mond gesloten blijft.
    In sommige situaties werkt deze toepassing goed.
    Het kan nodig zijn om het hoofd van de overledene bij het plaatsen van de handdoekrol naar voren te kantelen.
    De handdoekrol houdt u in stand tot de rigor mortis is ingetreden.
    Een uitvaartdienstverlener zal doorgans aanvullende handelingen uitvoeren om de mond te sluiten. Dit voorkomt dat de mond zich opent als de rigor mortis verdwijnt.

    Handdoek onder kin sluiten mond overledene
    Foto betreft geen overledene maar een acteur

    Handdoeklint

    U vouwt de handdoek in de lengte twee keer dubbel zodat een lang lint ontstaat.
    Het midden van het lint drukt u tegen de kin aan zodat de mond sluit.
    De lange delen van het lint plaatst u terwijl u trekkracht uitoefent onder het achterhoofd van de overledene. Het gewicht van het hoofd houdt dan de handdoek op zijn plaats waarbij de mond gesloten blijft. Deze toepassing werkt over het algemeen goed.
    Het handdoeklint houdt u in stand tot de rigor mortis is ingetreden.
    Een uitvaartdienstverlener zal doorgans aanvullende handelingen uitvoeren om de mond te sluiten. Dit voorkomt dat de mond zich opent als de rigor mortis verdwijnt.

    Handdoeklus sluiten mond overledene
    Foto betreft geen overledene maar een acteur

Belangrijk

Voor het intreden van de rigor mortis dient men een eventuele gebitsprothese te plaatsen.
Het plaatsen van een gebitsprothese in een reeds gesloten mond is na intreding van de rigor mortis veelal een moeizame zo niet onmogelijke aangelegenheid.

Voor plaatsen van een gebitsprothese dient men met nabestaanden te overleggen of de aanwezigheid van een gebitsprothese gewenst is.

Belangrijk

Voor het aanbrengen van wijzigingen aan de overledene en het wijzigen van omgevingsomstandigheden voordat de lijkschouw heeft plaatsgevonden is toestemming nodig van de behandelend arts die de lijkschouw verricht.
Wijzigingen aan de overledene en de omgeving van overlijden voor aanvang lijkschouw kunnen de bevindingen van de schouwarts beïnvloeden. De mogelijkheid om het doel van de lijkschouw te realiseren, namelijk het uitsluiten van een niet natuurlijke overlijden, wordt de schouwarts dan mogelijk ontnomen.

Aangebrachte wijzigingen dienen voor aanvang lijkschouw in elk geval aan de schouwarts te worden doorgegeven zodat deze de wijzigingen in zijn / haar conclusies kan meenemen.

Zeer belangrijk

In geval van een (vermoedelijk) niet-natuurlijk overlijden mogen nooit wijzigingen worden aangebracht aan de overledene en aan de omgeving van overlijden.
De gemeentelijke lijkschouwer dient zo spoedig als mogelijk te worden ingeschakeld!

Kinsteun

Na overlijden zijn verschijnselen van rigor mortis (onderdeel van het ontbindingsproces) spoedig in de kaak aanwezig.
Het is van belang de mond te sluiten voor intreden van de rigor mortis. Het sluiten van de mond op een later moment kan een moeizame handeling zijn waarbij de mogelijkheid bestaat dat tijdens opbaring de overledene een “verkrampt gelaat” heeft.

Om de mond te sluiten kan gebruik worden gemaakt van een kinsteun.
Voor overledenenzorg bestaan verschillende soorten kinsteunen.
Sommige soorten kinsteunen kunt u instellen en andere weer afbreken tot op de gewenste lengte. Kinsteunen die kunnen worden afgebroken om de juiste lengte te bereiken hebben niet de voorkeur omdat mogelijke beschadigingen kunnen optreden aan de overledene.

Belangrijk

Voor het intreden van de rigor mortis dient men een eventuele gebitsprothese te plaatsen.
Het plaatsen van een gebitsprothese in een reeds gesloten mond is na intreding van de rigor mortis veelal een moeizame handeling.

Voor plaatsen van een gebitsprothese dient men met nabestaanden te overleggen of de aanwezigheid van een gebitsprothese gewenst is.

Belangrijk

Voor het aanbrengen van wijzigingen aan de overledene en het wijzigen van omgevingsomstandigheden voordat de lijkschouw heeft plaatsgevonden is toestemming nodig van de behandelend arts die de lijkschouw verricht.
Wijzigingen aan de overledene en de omgeving van overlijden voor aanvang lijkschouw kunnen de bevindingen van de schouwarts beïnvloeden. De mogelijkheid om het doel van de lijkschouw te realiseren, namelijk het uitsluiten van een niet natuurlijke overlijden, wordt de schouwarts dan mogelijk ontnomen.

Aangebrachte wijzigingen dienen voor aanvang lijkschouw in elk geval aan de schouwarts te worden doorgegeven zodat deze de wijzigingen in zijn / haar conclusies kan meenemen.

Zeer belangrijk

In geval van een (vermoedelijk) niet-natuurlijk overlijden mogen nooit wijzigingen worden aangebracht aan de overledene en aan de omgeving van overlijden.
De gemeentelijke lijkschouwer dient zo spoedig als mogelijk te worden ingeschakeld!

Kinsteunbeugel

Na overlijden zijn verschijnselen van rigor mortis (onderdeel van het ontbindingsproces) spoedig in de kaak aanwezig.
Het is van belang de mond te sluiten voor intreden van de rigor mortis. Het sluiten van de mond op een later moment kan een moeizame handeling zijn waarbij de mogelijkheid bestaat dat tijdens opbaring de overledene een “verkrampt gelaat” heeft.

Om de mond te sluiten kan gebruik worden gemaakt van een kinsteunbeugel.
In veel gevallen is de kinsteunbeugel een ideale toepassing omdat de mond goed sluit en de kinsteunbeugel bijna niet zichtbaar is.

De kinsteunbeugel dient u te spreiden en om de hals heen te trekken.
Het korte deel van de kinsteunbeugel dient u onder de kin te plaatsen, het brede deel van de kinsteunbeugel steunt op de hals.

De kinsteunbeugel is in verschillende maten en in huidskleur verkrijgbaar.
De kinsteunbeugel is milieuvriendelijk en kan blijven zitten voor crematie of begrafenis.

Wetenswaardigheid

In sommige zorgcentra worden kinsteunbeugels gebruikt als tijdelijke oplossing totdat de uitvaartondernemer de overledene komt ophalen.
Op de kinsteunbeugel is een houdbaarheidsdatum van toepassing. De mogelijkheid bestaat dat na verloop van tijd de kinsteunbeugel breekt.

Belangrijk

Voor het intreden van de rigor mortis dient men een eventuele gebitsprothese te plaatsen.
Het plaatsen van een gebitsprothese in een reeds gesloten mond is na intreding van de rigor mortis veelal een moeizame handeling.

Voor plaatsen van een gebitsprothese dient men met nabestaanden te overleggen of de aanwezigheid van een gebitsprothese gewenst is.

Belangrijk

Voor het aanbrengen van wijzigingen aan de overledene en het wijzigen van omgevingsomstandigheden voordat de lijkschouw heeft plaatsgevonden is toestemming nodig van de behandelend arts die de lijkschouw verricht.
Wijzigingen aan de overledene en de omgeving van overlijden voor aanvang lijkschouw kunnen de bevindingen van de schouwarts beïnvloeden. De mogelijkheid om het doel van de lijkschouw te realiseren, namelijk het uitsluiten van een niet natuurlijke overlijden, wordt de schouwarts dan mogelijk ontnomen.

Aangebrachte wijzigingen dienen voor aanvang lijkschouw in elk geval aan de schouwarts te worden doorgegeven zodat deze de wijzigingen in zijn / haar conclusies kan meenemen.

Zeer belangrijk

In geval van een (vermoedelijk) niet-natuurlijk overlijden mogen nooit wijzigingen worden aangebracht aan de overledene en aan de omgeving van overlijden.
De gemeentelijke lijkschouwer dient zo spoedig als mogelijk te worden ingeschakeld!

Lijmen van de lippen

In het verleden kwam het nogal eens voor dat tijdens de overledenenzorg de mond gesloten werd door het aanbrengen van een snelwerkende lijm op de lippen. Deze toepassing wordt ten strengste afgeraden omdat het ongedaan maken of wijzigingen bijna niet mogelijk is.

Gevaar bestaat dat na het verdwijnen van de rigor mortis (ongeveer 3 dagen na overlijden) de kaakspieren ontspannen. Gevolg is dat de overledene een uitgestrekte mond met smalle tuitlippen krijgt.

Invasieve mondsluittechnieken

Mondsluittang

Een manier om zonder zichtbare toepassingen de mond te sluiten is met behulp van een mondsluittang.
Tijdens opbaring is niet te zien dat van een technische mondsluit-techniek gebruik is gemaakt.

Wetenswaardigheid

De handeling met de mondsluittang staat ook bekend als “het dichtnieten van de mond”. Het begrip “dichtnieten van de mond” is echter onjuist!

Bij deze handeling wordt op gelijke hoogte een pinnetje in de boven- en onderkaak gebracht. Door het in elkaar draaien van de metalen draadjes die aan de pinnetjes zitten komen de boven- en onderkaak bij elkaar waardoor de mond sluit.

Belangrijk

Voor het intreden van de rigor mortis en voor het sluiten van de mond met behulp van een mondsluittang dient men een eventuele gebitsprothese te plaatsen.
Het plaatsen van een gebitsprothese in een reeds gesloten mond is na intreding van de rigor mortis veelal een moeizame handeling.

Voor plaatsen van een gebitsprothese dient men met nabestaanden te overleggen of de aanwezigheid van een gebitsprothese gewenst is.

Belangrijk

Vanwege de precisie van deze handeling mag dit alleen door een ervaren medewerker worden uitgevoerd!

Belangrijk

Omdat onderzoek van de mond deel kan uitmaken van de lijkschouw dient de mond in elk geval niet voor de lijkschouw gesloten te worden door middel van professionele invasieve technieken zoals het sluiten van de mond met behulp van de mondsluittang.

Hechten van de mond

Een technische manier om de mond te sluiten is door middel van het hechten van de mond.
Veel mensen denken dat met deze handeling de lippen aan elkaar worden gehecht. Dit is niet het geval!!!

Vanwege de techniek betreft deze handeling een invasieve handeling. Advies is dan ook dat deze handeling alleen wordt uitgevoerd door professionals die zich bekwaam achten om deze handeling uit te voeren!

Protocollen over het hechten van de mond zijn op deze website te vinden in het item ‘Sluiten mond door middel van hechttechnieken’.

Belangrijk

Voor het intreden van de rigor mortis dient men een eventuele gebitsprothese te plaatsen.
Het plaatsen van een gebitsprothese in een reeds gesloten mond is na intreding van de rigor mortis veelal een moeizame handeling.

Voor plaatsen van een gebitsprothese dient men met nabestaanden te overleggen of de aanwezigheid van een gebitsprothese gewenst is.

Belangrijk

Omdat onderzoek van de mond deel kan uitmaken van de lijkschouw dient de mond in elk geval niet voor de lijkschouw gesloten te worden door middel van professionele invasieve technieken zoals het hechten hechten van de mond.


Protocol overledenenzorg / afleggen / laatste zorg overledene

  1. Inleiding
  1. Veiligheid medewerker(s) bij overledenenzorg
  1. Het doel van de laatste zorg
  1. Mogelijkheden en beperkingen bij overledenenzorg
  1. De uitvaartondernemer
  1. Cultuur en religie bij verzorging overledene
  1. Wanneer mag worden begonnen met de laatste zorg?
  1. Handelingen tussen moment van overlijden en laatste zorg
  1. De nabestaanden (de opdrachtgever) - overledenenzorg / uitvaartzorg
  1. Nabestaanden helpen mee met de laatste zorg
  1. Hygiëne tijdens overledenenzorg
  1. Koelen ter conservering overledene
  1. Wat is nodig bij de laatste zorg?
  1. Advies omtrent laatste zorg overledene
  1. Ontkleden overledene
  1. Wassen overledene
  1. Aandoen van incontinentiemateriaal bij een overledene
  1. Scheren overledene
  1. Neusverzorging overledene
  1. Mondzorg bij een overledene
  1. Overledene en gebitsprothese
  1. Haarverzorging overledene
  1. Nagelverzorging overledene
  1. Wondverzorging en restauratie overledene
  1. Het aankleden van een overledene
  1. Overledene en panty’s, nylon kousen en schoenen
  1. Verzorging lippen overledene
  1. Make-up overledene
  1. Sieraden overledene
  1. Overledene en camoufleren van huidverkleuringen, huidoneffenheden en huiddefecten
  1. Laatste handelingen en opbaren overledene
  1. Sluiten mond overledene
    • Handelwijzen en productinformatie
  1. Overledene en lekken uit de mond
  1. Sluiten ogen overledene
  1. Geurvorming overledene
  1. Identificatie overledene
  1. Thanatopraxie / balsemen (embalming)
  1. Overledene en drains, katheters, infuus, ap stoma, up stoma, tracheastoma en maagsonde
  1. Overledene en medische toepassing met batterij (oa. pacemaker)
  1. Obductie / sectie / inwendige lijkschouw
  1. Overledenenzorg bij donatie
  1. Ter beschikking stelling van de wetenschap
  1. De Hersenbank
  1. Overdracht van kleding van de overledene aan de nabestaanden
  1. Belangrijke wetenswaardigheden voor nabestaanden
  1. Overdracht tussen de verschillende disciplines

© Copyright 2005 - Wiegman Communications www.uitvaart-adresgids.nl / www.overledenenzorgpro.nl