Het verzorgen van een overledene, maar zeker een zware overledene, brengt een aantal fysieke gevaren met zich mee.
In dit item worden adviezen gegeven voor handelswijzen in geval van overledenenzorg van een zware overledene.
Het beste is om voor aanvang van de werkzaamheden een inschatting te maken van de problemen die u kunt tegenkomen. U kunt dan denken aan problemen bij het:
Het kan erg moeilijk zijn om de overledenenzorg van een zware overledene alleen uit te voeren. Voor aanvang overledenenzorg dient u in te schatten of de hulp van een tweede verzorger (of eventueel een derde verzorger) wenselijk is.
Het kleden van een zwaarlijvige overledene kan zeer ingewikkeld zijn. In uiterste nood kunt u overwegen om de kleding te “knippen”, om deze vervolgens over de overledene heen te draperen.
Voor draaien van de overledene kunt u het beste gebruikmaken van “tiltechnieken”.
Draaien van de overledene kunt u het beste realiseren door de benen als hefboom te laten fungeren (denk aan stabiele zijligging), dit werkt alleen als de rigor mortis nog niet is ingetreden. Bij aanwezigheid van rigor mortis zijn de schouders en heup de punten waar u houvast aan heeft. Bij een zware overledene dient men draaitechnieken niet alleen uit te voeren.
Tijdens de overledenenzorg kunt u het beste gebruikmaken van het draaien van de overledene. Tillen van de zware overledene moet u zoveel mogelijk zien te voorkomen.
Voor verplaatsen van de overledene kan het beste gebruik worden gemaakt van schuiftechnieken. U kunt bijvoorbeeld tijdens de overledenenzorg een laken onder de overledene plaatsen. Door middel van dit laken kunt u de overledene op een brancard of in de kist schuiven.
Van belang is het, om vooraf de maten van de overledene op te meten of in te schatten welke kist nodig is. De uitvaartondernemer kan dan voorzien in de juiste kist. Voorkomen wordt dat men met een te kleine of een te grote kist bij de overledene staat en de overledene uit de kist moet worden getild. Het uit de kist tillen van een overledene brengt veelal een ongunstige werkhouding met zich mee met een grote fysieke belasting.
Voor het overbrengen van de overledene (elke overledene, maar zeker in geval van een zware overledene) kunt u het beste inschatten of de mogelijke routes door u en uw medewerkers zelf te realiseren zijn. U dient dan te bedenken of:
Het is van groot belang te weten dat een kist moeilijker de trap af te dragen is dan een brancard. Advies is dan ook om (zware) overledenen op de begane grond te kisten.
Mocht de overledene op de brancard het sterfhuis verlaten, dan is het goed om na te gaan of de brancard sterk genoeg is.
Het is altijd van goot belang dat de gezondheid van medewerkers voorop staat.
Zware fysieke belasting met veel medewerkers kan op zich ook een gevaar zijn voor de gezondheid, omdat ook in dit geval de Arbo-eisen van fysieke belasting niet worden nageleefd.
Producten die bijdragen aan het voorkomen van klachten aan het fysieke gestel staan beschreven in de “Handelwijzen en productinformatie” van het deelprotocol “Veiligheid medewerker(s)”.
In geval het uitdragen van de overledene op enige wijze problemen oplevert kunt u eventueel in overleg met de brandweer de dienstverlening van de brandweer inschakelen om het uitdragen van de overledene te realiseren (zie voor meer informatie over het inschakelen van de brandweer het item “Inschakelen brandweer”).
Het verlenen van overledenenzorg geeft een zware fysieke belasting. Voor medewerkers in de overledenen- en uitvaartzorg is het raadzaam een cursus tiltechnieken te volgen. Een dergelijke cursus kan mogelijk worden gevolgd bij een zorginstelling bij u in de buurt.